Kad je u pitanju patrijarh Irinej biografija Njegove svetosti je bez i jedne mrlje, prema rečima publiciste Mirka Đorđevića. Vrhovni poglavar Srpske pravoslavne crkve je ostavio neizbrisiv trag što u diplomatskim odnosima među patrijaršijama, što u srcima srpskih pravoslavaca. Nažalost, 4. novembra je potvrđeno da je patrijarh oboleo od koronavirusa, a preminuo je rano jutros od posledica bolesti.
U znak sećanja na njega, pričamo vam priču o njegovom životu.
Patrijarh Irinej biografija
Patrijarh Irinej, kršteno ime Miroslav Gavrilović, je rođen u selu Vidovi, u blizini Čačka, 28. avgusta 1930. godine. Otac Zdravko i majka Milijana su se bavili poljoprivredom, niko u njegovoj porodici nije bio sveštenik. Na njegovu odluku da se zamonaši je uticala činjenica da se u njegovom kraju nalazi mnoštvo manastira, da nosi naziv i “srpska Sveta gora”
Bio je najstariji od troje dece. Imo je jednog brata i jednu sestru. Bez oca je ostao veoma rano, već u šestoj godini.
U filmu posvećenom šezdesetogodišnjici njegovog monaštva, patrijarh je izjavio da bi možda bio muzičar da mu je otac duže poživeo, jer se njegov otac pored poljoprivrede bavio i sviranjem harmonike.
Majka je posle očeve smrti preuzela ulogu oba roditelja i kao vrlo radna žena potrudila se da njenoj deci u životu ništa ne fali. Osnovnu školu je završio u rodnom selu, a gimnaziju u Čačku.
Po završetku gimnazije upisao je Bogosloviju u Prizrenu i završio je 1951. godine. Zatim se zaputio u Bogoslovski fakultet u Beogradu gde je stekao fakultetsku diplomu.
Monaški život Irineja
Zamonašio se 1959. godine u manastiru Rakovici, gde sada počiva patrijarh Pavle. Tada je dobio monaški čin i ime po kome ga mi danas znamo – Irinej. Rukopoloženje kome su priustvovali vladika Simeon i vladika Stefan, je izvršio patrijarh German. Patrijarh German mu je hteo dati ime Jevrem, ali se budući Vrhovni poglavar srpske crkve odlučio da to ipak bude Irinej. Iste godine je u manastiru Ružica rukopoložen u jeromonaha.
Najpre je radio kao nastavnik Prizrenske bogoslovije, odakle je krenuo u Atinu na nastavak studija 1968. godine, gde je proveo godinu dana. Imao je čast da u Grčkoj prisustvuje obeležavanju hiljadugodišnjice Svete gore na Atosu.
Po povratku, ostao je još neko vreme da predaje u Prizrenskoj bogosloviji, odakle ga je sinod premestio na Ostrog gde je dobio poziciju upravnika monaške škole, tu je proveo dve i po godine.
U periodu od 1971. do 1974. godine, vraća se u Prizren, kao profesor i rektor. Naredni veoma bitan položaj u biografiji patrijarha Irineja dogodio se 1974. godine kad je proglašen za vikara patrijarha Germana. Sam patrijarh ovaj period smatra najlepšim delom njegove episkopske službe.
Godinu dana je bio na ovoj poziciji, postaje eparhijski arhirej u Niškoj eparhiji. Njegovo ustoličenje je obavljeno u Sabornoj crkvi u Nišu. Proveo je 34 godine kao episkop eparhije u Nišu. Patrijarh Iriner je davao maksimum od sebe da uradi što više za Nišku eparhiju u doba komunizma, kada je vlast u velikoj meri ograničavala crkvu.
Izgradnja hramova i crkava
Može se reći da je patrijarh živeo i radio u najtežim godinama za crkvu u doba komunizma. Po raspadu Jugoslavije tokom devedesetih godina sledi veoma teško vreme.
I upravo tad, u tom periodu, 1999. godine patrijarh Irinej osveštava temelje crkve Svetog cara Konstantina i carice Jelene (njegove majke). Projekat crkve je osmislio arhitekta Jovan Mandić, iako pripada raškom stilu gradnje, neuobičajno je to što je izgražena sa dva zvonika.
U Nišu se 12. oktobra 2001. godine dogodila velika tragedija, izgorela je Saborna crkva, koja se tada obnavljala. Sav trud je bio uzaludan. Sveštenici kažu da su tada videli tadašnjeg episkopa Irineja kako plače pred crkvom.
On je pomogao da se Saborna crkva u potpunosti obnovi u svom punom sjaju. To nije jedina stvar koju je patrijarh učinio za Nišku episkopiu. Naime, uticao je na to da se izgrade crkve u okolini Niša i da se stare crkve istraže već postojeće.
Smatra da je za vreme Irineja Niška eparhija izgradila najviše crkava i hramova. Njegova Svetost nije činila dobro samo za svoju episkopiju, već i za čitavu Srpsku pravoslavnu crkvu.
Često je posećivao Ameriku, 1965. godine je vladika Simeon tadašnjeg patrijarha predložio za američkog episkopa, što je ovaj odbio. Ameriku je ukupno posetio 22 puta, kako bi diplomatijom uticao na poboljšanje crkvenih veza preko okeana. Komentariše se da je po tome bio blizak svom prethodniku patrijarhu Pavlu.
Patrijarh Irinej biografija – proglašenje za patrijarha 2010. godine
2010. godine, nakon 30 godina provedenih na čelu Niške episkopije, episkop Irinej je, sasvim nenadano, izabran za 45. patrijarha od strane Svetog arhijerejskog sabora. U izbor trojice ušli su i Irinej bački i mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije.
Patrijarh je priznao da uopšte nije očekivao da će izbor pasti na njega. Patio je za Nišem, gde smatrao da se pronašao.
Liturgiji su prisustvovali tadašnji premijer Srbije, Mirko Cvetković, predsednica Skupštine Srbije Slavica Đukić Dajanović i tadašnji gradonačelnik Beograda Dragan Đilas. Od poznatih ličnosti priustvovali su i princ Aleksadnar Karađorđević i princeza Katarina.
Obično novi patrijarh pri ustoličenju iznese svoj program, što je patrijarh Irinej odbio, rekavši da je njegov plan, plan crkve.
Ovo su sve počasti koje je patrijarh Irinej primio:
2011. godine – Orden Republike Srpske na Lenti, Velika ogrlica ordena orla Gruzije, Bešavne Dolame Gospodina našeg Isusa Hrista,
2012. godine – Povelja Udruženja književnika Srbije,
2013. godine – Kraljevski orden Karađorđeve zvezde,
2015. godine – Akademija svetog Vladimira u Njujorku mu je dodelila počasni doktorat, dodeljena mu je i titula počasnog građanina Zemuna,
2016. godine – Orden svetog vladike Nikolaja.
2018. godine – Nagrada Međunarodnog fonda jedinstva pravoslavnih naroda u Moskvi.
Biografija patrijarha Irineja svedoči borbi za očuvanje Srpske pravoslavne crkve, izgradnju crkava i hramova i unapređenju diplomatskih odnosa Srpske crkve sa drugim crkvama.
Početkom novembra ove godine, patrijarh je oboleo od koronavirusa i njegovo zdravstveno stanje se pogoršalo 19. novembra. Ujutro 20. novembra, patrijarh Irinej je izgubio bitku sa koronavirusom.
Film koji je napravljen povodom šezdesetogodišnjice monaštva patrijarha možete pogledati ovde:
Izvor: Objektiv.rs, www.biografija.org
Komentari (1)
A sta je radio 90tih .bodrio velikosrpsku agresiju huskao srpski narod protiv drugih naroda. Zagovarao veliku srbiju i politiku milosevica. Pise li i o tom razdoblju u njegovoj biografiji. Pise li o litijima ili kako se vec zovu o napadu na crnu goru i izborima u cg.