Treći grad po veličini u bivšoj Istočnoj Nemačkoj, iako manji od Lajpciga, prestonica je nemačke savezne države Saksonije. Dobro došli u Drezden – grad impozantne arhitekture, izraženog lokal-patriotizma, i odličnog šopinga.
Budući da je bliže Pragu (150 km) nego Berlinu (200 km), ovaj grad je popularna vikend destinacija među Česima, ali i našim turistima koji borave u Pragu.
Instalirajte našu iOS ili Android aplikaciju – Objektiv.rs
Grad su na južnoj obali Elbe u 12. veku osnovali Lužički Srbi i nazvali ga Drežďany, što na njihovom jeziku znači “ljudi iz šume”. Naša severna braća i danas žive u istočnoj Nemačkoj, ima ih oko 60 hiljada, a doskora su imali i predsednika regionalne vlade. Germansko stanovništvo je u svom velikom srednjovekovnom prodoru na istok počelo da proteruje Slovene, a grad 1270. godine postaje prestonica markgrofovije Majsen. Od 1485. je sedišta vojvode Saksonije, koji je bio izborni knez Svetog rimskog carstva.
Svoje zlatno doba doživeće pod vlašću Fridriha Avgusta II Jakog, u periodu od 1694. do 1733. Sa čovekom impozantne pojave i fizičke snage (kažu da je mogao golim rukama da savija konjske potkovice), kojem se pripisuje čak 700 žena i tek upola manje dece, i koji je hteo da napravi grad po uzoru na one u Italiji i Francuskoj – napredak je bio zagarantovan.
To je vreme u kojem će Saksonija postati protestantska zemlja, pod uticajem učenja Martina Lutera, što neće sprečiti Avgusta Jakog da nakon 3 godine pređe u katoličanstvo i postane i kralj Poljske. Procvat u arhitekturi i umetnosti Drezden će doživeti zahvaljujući tome što su vladari iz dinastije Vetin bili velike mecene.
Fridrih Šiler je, na primer, upravo ovde napisao današnju himnu Evropske unije, čuvenu “Odu radosti”. Zbog svega ovog, ali i činjenice da se bogato plemstvo vozilo gondolama po reci, kao i da je u obližnjem Majsenu 1710. počela proizvodnja najkvalitetnijeg evropskog porcelana, Drezden je dobio nadimak “Firenca na Labi”.
Glavne znamenitosti Drezdena je lako obići peške, jer su gotovo sve koncentrisane u užem gradskom jezgru, a ni sam grad nije preterano veliki (oko pola miliona stanovnika). Najpoznatija atrakcija Drezdena je impozantna palata Cvinger, koja zapravo predstavlja barokni kompleks vrtova, fontana i odaja izgrađen početkom 18. veka, koji se protezao od centra grada do obala Labe.
Palata je bila deo odbrambenog zida oko grada, a danas se u njoj nalaze brojne umetničke galerije, nekoliko muzeja, i kolekcije dela poznatih umetnika. Najpoznatije delo koje se ovde čuva je Rafaelova Sikstinska madona.
Na glavnom gradskom trgu Nojmarkt nalazi se velelepna Bogorodičina crkva (Frauenkirche). Njeno ime, koje se zadržalo nakon Reformacije, znači bukvalno što i “Notr Dam”, ili Naša Gospa, a odnosi se na Isusovu majku, iako protestantska crkva ne obožava Devicu Mariju. Završena je 1743. godine, a svečano ju je otvorio Johan Sebastijan Bah.
Kupola joj se smatra se najvećom kamenom kupolom severno od Alpa, visine 24 metra. Nakon savezničkog bombardovanja bila je u ruševinama sve do 1993, kada je započela dvanaestogodišnja obnova uz upotrebu (preostalih) originalnih blokova.
Tipična razglednica iz Drezdena je pogled sa “Brilove terase”, koja se nalazi između reke Labe i starog grada, i predstavlja impozantno šetalište. Počinje kod muzeja Albertinum, zatim prolazi kraj Akademije lepih umetnosti (zvane i “cediljka za limun”), a završava se kod Katedrale. Bila je deo originalnog gradskog bedema, a kasnije je zbog svoje lepote nazvana i “Balkon Evrope”. U Katedrali na njenom kraju je sahranjeno srce Avgusta Jakog, a zbog njegove sklonosti ka nežnijem polu i dalje se veruje da zakuca svaki put kad kraj njega prođe lepa žena.
Na ulazu u ovu crkvu nalaze se statue dvojice ratnika, od kojih jedan na štitu nosi krst sa 4 ocila. Ne zna se da li je u pitanju dirketna veza sa Srbijom, ali sa sigurnošću znamo da je u ovom gradu 1928. održan 4. kongres Komunističke partije Jugoslavije, na kojem su definisani ciljevi njene borbe – rušenje Jugoslavije i stvaranje nezavisnih nacionalnih država.
Šetnju nastavljamo pored impozantne zgrada Opere iz 1841. godine, delo Gotfrida Zempera, koji je projektovao i Galeriju starih majstora u palati Cvinger, i Sinagogu koju su nacisti porušili tokom Kristalne noći. Jedna je od najakustičnijih operskih zgrada na svetu, a u njoj su premijerno izvedena mnoga dela Riharda Štrausa. Najbolji je primer “drezdenskog baroka”, iako je na samoj zgradi upotrebljeno više različitih arhitektonskih stilova.
Grünes Gewölbe ili Zeleni svod (trezor) čuva najveću kolekciju kraljevskog blaga u Evropi, koja je pripadala dinastiji Vetin. Osnovao ju je Avgust II Jaki 1723, a sadrži dragulje, umetničke predmete i nakit, kao i najveći zeleni dijamant na svetu od 41 karat, nazvan Drezdenski. Zeleni trezor zauzima samo jedan deo nekadašnje kraljevske palate, koja danas u potpunosti služi u umetničke svrhe, pa ćete u njoj naći i dela Mikelanđela, Rembranta, Rubensa, Direra, van Ajka i drugih poznatih slikara.
Na spoljnem zidu palate, u blizini Katedrale, nalazi se i “Firstencug” – mural koji predstavlja 35 ćlanova dinastije Vetin, u dužini od 102 metra. Prvobitno oslikana, a početkom 20. veka napravljena od porcelana, radi zaštite od vremenskih prilika, ova procesija predstavlja najveće umetničko delo od porcelana na svetu.
Sa leve obale Elbe nalazi se Neustadt (Novi grad), gde nema toliko znamenitosti, ali ga ipak vredi obići, jer ćete steći sliku o tome kako je Drezden nekada izgledao. Preporučujemo obilazak Vojnog, Etnološkog ili muzeja DDR-a, pozlaćenog spomenika Avgustu II Jakom, ili šetnju glavnu ulicom sa brojnim zanatskim i umetničkim radionicama. Mesto koje ne smete zaobići zove se Pfund Molkerei. Mlekara (braće) Pfund je zvanično najlepša prodavnica mleka na svetu, bar prema Ginisovoj knjizi rekorda. Otvorena je 1880. godine i bogato ukrašena neorenesansnim keramičkim pločicama od poda do plafona, a probajte sireve i domaći sladoled.
U noći između 13. i 14. februara 1945. desila se najveća tragedija u istoriji grada. Saveznički bombarderi su na nebranjeni Drezden izbacile stotine hiljada zapaljivih bombi, koje su za samo 23 minuta spržile 80% grada, a dim se iz aviona video i par stotina kilometara dalje. U ratu koji je već maltene bio rešen, naročito u trenutku kada je Crvena armija bila na 80 kilometara od grada, nije bilo vidljivog razloga da se jedan ovakav grad sravni sa zemljom i ubije 25 hiljada ljudi. Temeljna rekonstrukcija je počela tek nakon ujedinjenja Nemačke 1990, a do tada je izgrađeno mnoštvo zgrada u stilu socijalističkog realizma, čak i u samom centru.
Drezden je za uspešnu obnovu grada 2004. nagrađen od UNESKA, tako što je istorijski centar stavljen pod njegovu zaštitu, ali je postao i tek drugi grad koji je taj status izgubio. Iako je zaprećeno da će izgradnja novog mosta preko Labe narušiti istorijski pejzaž, 2/3 građana je na referendumu podržalo njegovu izgradnju, pa je 2009. UNESKO morao da reaguje. Žitelji Drezdena ne vole da im neko govori šta smeju a šta ne smeju, te ne čudi što je upravo ovde 2014, na početku migrantske krize, osnovana PEGIDA, građanska inicijativa protiv islamizacije Nemačke i Zapada.
Gradske vlasti su zadržale i čuvenog čovečuljka na pešačkim semaforima zvanog Ampelman (Semaforko), koji je danas jedan od retkih preživelih simbola iz DDR-a. Ako ste ljubitelj starog dobrog džeza, najbolje je da Drezden posetite u maju, jer se tada održava najstariji i najveći diksilend festival na svetu. Vrhunac manifestacije je vožnja parobrodima po Elbi, što nije nikakav tehnički problem, jer se najveća i najstarija flota parobroda na svetu nalazi upravo ovde.
Jedan od najmoćnijih ljudi na svetu Vladimir Putin je radeći za KGB proveo 4 godine u Drezdenu, gde je lično učestvovao u sprečavanju nasilja nakon pada Berlinskog zida, a taj period se smatra ključnim za razvoj njegove ličnosti i karijere. Na spoljnim zidovima palate Cvinger i dalje može pronaći natpis urezan ćirilicom “Provereno – min net”, koji je ostao iza sovjetskih vojnika, što govori da je ovo grad koji ljubomorno čuva sve slojeve svoje istorije. A da biste u potpunosti shvatili specifičan lokalni mentalitet – ipak ćete morati na jedno ne tako dugo putovanje.
Piše: Ivan Marinković
Izvor: Objektiv.rs
-
Trenutno nema komentara. Budite prvi koji će komentarisati!
Komentari (0)