Povodom jubileja – 65 godina postojanja, Omladinsko pozorište Dadov će na dan pozorišta u sredu, 27. decembra, u 12 časova prirediti prikladan program čiji je centralni događaj projekcija dokumentarnog filma o Dadovu „Jedan život, jedan san”.
Omladinsko pozorište Dadov (Dramski atelje Doma omladine Vračar) jedno je od najstarijih omladinskih pozorišta u Beogradu. Osnovano je davne 1958. godine kao prvo repertoarsko omladinsko-amatersko pozorište. Inicijatori za njegovo osnivanje bili su „omladinci sa Vračara” Mihailo Tošić, Zoran Ratković, Jovan Ristić i Momčilo Baljak. Tokom svog postojanja Dadov je, u skladu sa društveno-političkim procesima i kulturnom politikom u srpskom društvu tokom tog perioda, prošao i funkcionisao kroz više organizaciono-pravnih formi. I upravo zbog toga simbolizuje neke od najznačajnijih trenutaka u razvoju beogradske i srpske kulture.
Ključni programski sadržaj Dadova je dramski program, ali pored redovnog pozorišnog repertoara, Dadov organizuje i druge kulturno-obrazovne događaje kao što su koncerti, edukativni programi u sklopu Škole glume i govora, izložbe, filmske projekcije i objavljuje knjige. Svi programski sadržaji Dadova namenjeni su pre svega omladini, to jest mladima. U tom smislu Dadov već šest i po decenija radi na obrazovanju i formiranju mladih i talentovanih umetnika uključujući ih u stvaralački proces kreiranja pozorišnih i drugih programa. Ništa manje nije značajna ni funkcija koju Dadov ostvaruje u obrazovanju i kulturnom uzdizanju najširih slojeva mladih – osnovaca, srednjoškolaca i studentske omladine. Bogatstvo i kvalitet kulturno-umetničkih sadržaja koje nudi Dadov idealna su platforma za prepoznavanje i usvajanje istinskih estetskih i uopšte kulturnih vrednosti. Razvoj mladih talentovanih umetnika i razvoj publike čine suštinu misije Dadova koja će i u budućnosti, shodno statutu i društvenoj ulozi Dadova, ostati nepromenjena i jedina moguća opcija.
Tokom 65 godina postojanja Dadova, na njegovoj sceni je održano 269 pozorišnih premijera. Prva predstava koja je izvedena na sceni Dadova u Molerovoj 33 bila je „Gradinar”. Predstava je imala svoju premijeru 27. decembra, rađena je po motivima dela R. Tagore, u režiji Miloša Žutića i Milana Bunjevca a igrali su je tada mladi glumci-amateri Jelisaveta Seka Sablić, Ninoslav Radošević, Miloš Žutić i Srba Milin.
Većina predstava koje se igraju na sceni Dadova tokom šezdesetih godina 20. veka bila je potpuna novost za pozorišni život Beograda tog vremena. Dadovci tokom tih godina Beogradu predstavljaju neke značajne autore čiji dramski tekstovi, iz raznih razloga, nisu igrani ni po drugim amaterskim, niti profesionalnim pozorištima. Istovremeno, na sceni Dadova svoje prve premijere doživljavaju mladi domaći pisci Boro Drašković, Velimir Lukić, Žarko Ruvidić, Milan Bogavac, Siniša Pavić. Takođe, postavljaju se i dela svetskih pozorišnih klasika poput Šekspira, Dostojevskog, Molijera. Svi ovi programski usponi dovešće tadašnji ansambl Dadova do zavidnog ugleda koji će potvrdu dobiti dobijanjem mnogobrojnih nagrada na najprestižnijim festivalima dramskih amatera Jugoslavije (Hvar, Trebinje, Vranje, Kraljevo). Ipak, čini se da se kulminacija uspeha Dadova u ovom periodu desila sa predstavom „Izbiračica”, pisca Koste Trifkovića i u režiji Nebojše Komadine. Premijerno izvođenje predstave odigralo se na Svetskom festivalu amaterskih pozorišta u Monte Karlu 11. septembra 1965. godine. Predstava je dobila prvu nagradu festivala, a u njoj su glumili mladi i nepoznati amateri među kojima su bili i Svetlana Bojković, Zorica Jovanović, Branko Cvejić i drugi. Veliki francuski reditelj i osnivač Nacionalnog teatra u Parizu Žan Vilar posle predstave „trupe sa Vračara”, kako je nazvao ansambl Dadova, napisao je da predstavu „krasi red, ukus, prefinjenost i talenat”. Ovaj ogromni uspeh postavio je Dadov ne samo na kulturnu mapu Jugoslavije već i Evrope.
Posle ovog uspeha, 1966. godine članovi Dadova dolaze na ideju da osnuju BRAMS – Beogradsku reviju amaterskih pozorišta. Prvi BRAMS održan je u zgradi „Borbe”, gde su tada bile prostorije Ateljea 212, a učestvovala su pozorišta iz čitave Jugoslavije.
Ovi, bez sumnje, veliki podvizi Dadova nisu ostali neprimećeni ni kod društveno-političkih struktura tog doba i rezultat je bilo useljenje Dadova 1969. godine u zgradu namenski za njega sagrađenu u Ulici Đure Salaja, danas Ulica Desanke Maksimović. Preseljenje u novu zgradu označilo je novu fazu u razvoju Dadova koju je obeležila uvećana produkcija, ali i novi senzibilitet u umetničkom izrazu koji donose nove generacije mladih reditelja i glumaca. Neke od najboljih predstava tih sedamdesetih godina 20. veka rade Oliver Viktorović, Božidar Ljumović Zuba i Primož Bebler. Postavljani su komadi M. Krleže, A. Rivemala, S. Mrožeka, V. Vuča, A. Đaje i drugih. U ovom periodu na sceni Dadova svoje uspešne karijere počinju Mira Karanović, Draško Brajović, Dara Đokić, Dušan Đoković i drugi. Mnogobrojne ugledne pozorišne nagrade stižu u Dadov i u ovom periodu.
Za period prve polovine osamdesetih godina 20. veka može se reći da je bio period krize, kada su aktivnosti Dadova bile svedene. Ipak, već u drugoj polovini te dekade dolazi do organizacione konsolidacije Dadova, da bi devedesete godine 20. veka nagovestile njegov veliki povratak na kulturnu mapu Beograda. Tokom te decenije radi se i više od deset premijera godišnje, a nove generacije mladih reditelja ostvaruju svoje prve predstave – među njima su Goran Golovko, Kokan Mladenović, Alisa Stojanović, Irena Ristić, Jug Radivojević, Anja Suša, Dejan Zečević, Darijan Mihailović, Žanko Tomić, Stefan Sablić, Predrag Stojmenović i drugi. U dobroj tradiciji dadovske repertoarske politike rade se komadi klasične dramske literature, ali i drame savremenih pisaca. Teško je i nezahvalno izdvojiti nekoliko predstava iz ovog perioda, ali čini se da su predstave Gorana Golovka „Sasvim novi dan”, Alise Stojanović „Kapetan Koča Don’t Surf”, Juga Radivojevića „Davitelj protiv davitelja”, Darijana Mihailovića „Torpedo”, Predraga Stojmenovića „Opet pakujemo majmune” i Kokana Mladenovića „Slučajevi” obogatile i učvrstile osobenu dadovsku estetiku. Pozorišnoj kritici nisu ostale neprimećene vrednosti predstava koje se u tom periodu postavljaju u Dadovu, pa se o njima pohvalno piše i govori. Na „daskama koje život znače” prvi put u svojim karijerama pojavljuju se Vanja Ejdus, Nebojša Ilić, Miloš Samolov, Milica Mihajlović, Marko Živić, Srđan Karanović, Marinko Madžgalj i drugi.
Godine prve i druge decenije 21. veka donele su još veći produkcijski zamah, tako da je bilo godina kada se na sceni Dadova postavljalo i više od petnaest premijera. Ovakva značajna proizvodnja predstava nije išla nauštrb njihovog kvaliteta, jer se o tome i tada, kao i uvek, u Dadovu uvek strogo vodilo računa. Pojavljuje se nova generacija reditelja kao što su Aleksandar Božina, Petar Nikolić, Goran Ruškuc, Vladan Đurković, Ana Gligorović, Milan Nešković, Jelena Bogavac, Jug Đorđević, Marko Čelebić i drugi. Pored klasičnih komada, insistira se da se postavljaju komadi mladih srpskih dramskih pisaca, pa će shodno takvoj programskoj politici mnogi mladi pisci imati prve inscenacije svojih tekstova u Dadovu. Rade se tekstovi Tijane Grumić, Filipa Grujića, Tamare Bijelić, Marka Šelića, Milene Bogavac, Dimitrija Vojnova i drugih. I u ovom periodu pojavljuju se nova imena u glumačkom ansamblu Dadova, kao što su Goran Jevtić, Tanja Petrović, Nikola Jovanović, Ivan Zekić, Brankica Sebastijanović, Milena Živanović, Milan Marić, Miloš Biković, Tamara Dragićević, Milica Janketić i mnogi drugi. Veliki broj nagrada i priznanja sa mnogih festivala omladinskih pozorišta i u ovom periodu pristižu u Dadov, kako za glumačka i rediteljska ostvarenja tako i za predstave u celini.
Od samog početka postojanja Dadova, pored pozorišnih, paralelno se organizuju i muzički programi. Ova programska aktivnost tokom šezdesetih godina veže se za densing klub „Euridika”. O značaju i popularnosti „Euridike” u Beogradu, njenim programima, ambijentu i atmosferi mnogo se pisalo u tadašnjoj štampi. Izvesno je da su publiku u tako velikom broju privukli bitno drugačiji programi od onih koji su se davali po ostalim beogradskim domovima omladine i drugim prostorima. „Euridikini” programi bili su novost za Beograd, a sledili su trendove popularne evropske muzike tog vremena oličene u džezu, rok i pop muzici. Na sceni „Euridike” nastupaju prvi beogradski vokalno-instrumentalni sastavi – „Zlatni dečaci”, „Crni biseri”, „Dobri drugovi”, „Vikonti” i mnogi drugi. Bilo je to mesto gde su svi ti mladi ljudi imali ne samo svoje prve nastupe već i prostor i adekvatne uslove za stvaranje i vežbanje muzike. I pioniri džez scene Beograda Vlatko Stanojčić, Saša Radojčić, Lazar Tošić i drugi aktivni su i stalni gosti na bini „Euridike”.
Otvaranjem nove zgrade Dadova u Ulici Desanke Maksimović 1969. godine, dadovska rok i džez scena dobija novi impuls. U novoj sali u okviru programa „Mini rok scena” tokom osamdesetih i devedesetih godina 20. veka priliku dobijaju uglavnom mladi i neafirmisani rok bendovi. Ilustracija ovoga jeste da su „Partibrejkersi” imali na sceni Dadova svoj prvi koncert 4. oktobra 1982. Posebno je značajna 1999. godina kada je Dadov bio domaćin 22. beogradskog džez festivala.
Kao što je bila deo Dadova još od njegovih početaka, muzika će to biti i u budućnosti, jer potreba današnjih generacija mladih za pravim muzičkim vrednostima, koje su uvek krasile muzičku ponudu Dadova, nije ništa drugačija ni manja od generacija pre trideset–četrdeset ili više godina, navedeno je u saopštenju iz ovog pozorišta.
Mnoga poznata glumačka imena, i jugoslovenskog i srpskog glumišta, svoje prve korake napravila su na sceni Dadova. Svi oni su prethodno prolazili kroz različite formate edukativnih glumačkih programa koji se u Dadovu organizuju od samog početka njegovog postojanja. Kruna edukativnog glumačkog programa bila je osnivanje Škole glume i govora (2001. godine), koja sad već sa višedecenijskom tradicijom predstavlja jednu od najstarijih škola ovog tipa u Beogradu. Edukativni programi primenjivani u Dadovu bili su od samog ustrojstva razvojni i menjali su se u skladu sa zahtevima vremena i moderne pedagogije. Programi su prilagođeni za rad sa osnovcima i starijim tinejdžerima, uzrasta do 18 godina, a pored negovanja i razvijanja talenta za glumu, razvijaju se samopouzdanje, oslobađanje od stida, pravilan i prirodan govor, talenat za ples i igru, i ono što je možda najbitnije – osvešćuju se lični kvaliteti i specifičnosti. Edukacija polaznika obavlja se kroz više nivoa obrazovanja čiji su programi brižljivo osmišljeni i prilagođeni uzrastu polaznika. Kursevi za svaki nivo traju četiri meseca, a na kraju svakog organizuju se javni časovi na kojima se predstavljaju usvojene veštine.
Škola glume i govora oduvek je bila prepoznata i po predavačkom timu kojeg su od samih početaka činili eminentni edukatori, uglavnom poznati profesori sa Katedre za glumu Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu ili drugih srodnih fakulteta.
Jedna od programskih aktivnosti koja se razvija poslednjih godina u Dadovu jeste objavljivanje knjiga u okviru edicije „Duh Dadova”. Posebno su značajne dve knjige sećanja istaknutih dadovaca („Duh Dadova – zapisi povodom 50 godina rada” i „Svetionik Dadov”) objavljene povodom 50 i 60 godina postojanja. Vredne hvale su i knjige objavljene takođe u ovoj ediciji, u kojima se objavljuju dramski tekstovi koji su imali svoju prvu inscenaciju na sceni Dadova. Do sada su objavljene četiri takve knjige. Tokom 2023. godine najpre je objavljena knjiga Vladimira Jevtovića „Zaveštanje”, a upravo ovih dana, povodom proslave jubileja, objavljena je dvotomna monografija „Dadov: tamo gde snovi počinju – Dadov 1958–2023”.
Već duži period Dadov je kao posebnu delatnost razvio izvršnu produkciju specijalizujući se za poslove organizacije i izvršne produkcije zahtevnih multimedijalnih kulturnih manifestacija. Ovo se odnosi najpre na one manifestacije u čijoj su osnovi pozorišni događaji, performansi, programi na otvorenom. Neke od najznačajnijih manifestacija Grada Beograda, kao što su „Dani Beograda” i „Dani slobode” koji slave važne datume iz istorije Beograda, realizuju se već dugi niz godina u izvršnoj produkciji Dadova, zaključeno je u saopštenju.
Izvor: Beoinfo
-
Trenutno nema komentara. Budite prvi koji će komentarisati!
Komentari (0)